اترک/وحدانی: طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی که چند روز گذشته در مجلس موردبحث و بررسی قرار گرفت و علاوه بر نمایندگان موافق و مخالف، با واکنش شمار زیادی از کاربران نیز مواجه شد.
به گزارش اترک، در آغاز قرن 21 و هزاره سوم، ارتباطات، فن‌آوری و اینترنت جزء لاینفک زندگی بشر شده است. افزایش نمایی کاربران اینترنت، توسعه ارتباطات، شبکه‌های اطلاع‌رسانی، تنوع کاربردهای اینترنت، ایجاد شهرهای الکترونیکی و اینترنتی و طرح حکومت الکترونیکی ازجمله شواهد موجود در تأثیرگذاری سریع این پدیده ارتباطی در جهان است. یکی از ویژگی‌های اینترنت در مقایسه با سایر امکانات ارتباطی، در آن است که برخلاف روزنامه، سینما و رادیو و تلویزیون که اخبار و اطلاعات موردنظر را یک‌سویه انتقال می‌دهند، اینترنت ابزاری دوسویه است و همه می‌توانند بدون تبعیض، از اطلاعات آن استفاده کنند و یا به انبوه اطلاعات آن بیفزایند. نقش محوری اینترنت به‌عنوان ابزار اطلاع‌رسانی، چنان مهم است که بدون در نظر گرفتن آن، امکان برنامه‌ریزی، توسعه و بهره‌وری در زمینه‌های فرهنگی، علمی، اقتصادی، آموزشی و ارتباطات در جهان آینده امکان‌پذیر نخواهد بود.
اینترنت یکی از بانفوذترین فنّاوری‌های جدید ارتباطی است که همه ابعاد زندگی بشر را تحت تأثیر عظمت نفوذ قرار داده است و به‌نوعی همه ابعاد حیات فردی و جمعی ما متأثر از این فنّاوری ارتباطی و سایر فنّاوری‌ها است.
طی روزهای گذشته طرحی در نشست علنی مجلس شورای اسلامی بانام طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی در دستور قرار گرفت و سپس وارد اصل 85 شد و در این میان نمایندگان موافق و مخالف به بیان دیدگاه‌های خود پرداختند.
خراسان شمالی نیز همانند سایر استان‌ها نمایندگانی موافق و مخالف داشت که در این خصوص با علی آذری نماینده مردم شهرستان‌های قوچان و فاروج در مجلس شورای اسلامی به‌عنوان یکی از مخالفان این طرح گفتگویی داشته‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
علی آذری در گفتگو با اترک می‌گوید «صحبت از فضای مجازی یعنی صحبت از فرهنگ. فرهنگی که دارای دو نوع نظارت درونی و بیرونی است. نظارت بیرونی فرهنگ از طریق نهادهای اجتماعی و رسمی است و نظارت درونی نیز از طریق ایجاد وضعیت مطلوب برای رعایت هنجارها است.
وقتی از تأثیرگذاری فرهنگ صحبت کنیم یعنی یک خاصیتی برای آن تعریف می‌کنیم، فرهنگ سریع انتقال یابد و سریع نیز تغییر کند.
جهان مجازی ما یک فرهنگ است، فرهنگی که در کشورهای درحال‌توسعه مثل کشور ما فرهنگ رسمی و غیررسمی به‌ویژه در میانه بعد از چله انقلاب اسلامی سپری کردیم، می‌بینیم که یک شتاب خاصی دارد و وابستگی خاصی هم برای مردم ایجاد می‌کند.
جهان مجازی ما یک جهان فرهنگی است، در فرهنگ آیا باید به سمت نظارت اجتماعی رسمی یا نظارت‌های درونی برویم؟ یعنی یک وضعیت مطلوب برای جامعه ایجاد کنیم تا بتوانیم از این بحث، استفاده و برداشت‌های مطلوب برای خودمان تعریف کنیم.
از طرفی هم فضای مجازی داریم، فضای مجازی محیطی است که برقراری ارتباطات، رؤیت اطلاعات غیرقابل لمس است. محیط مجازی یک محیط نامحدود واقعی است. هدف از محیط نامحدود واقعی این است که خدمات را در قالب ارتباطات ارائه بدهد. پس موضوع مجازی به ذهن متبادر می‌شود و نمی‌توان گفت با جهان غیر مرتبط روبرو هستیم که در تصویب این طرح مدنظر قرار نگرفته است.
وقتی فضای مجازی و محیط نامحدود واقعی به محیط واقعی جدید و قدیم ما ارتباطات و خدمات می‌دهد بایستی وضعیت مطلوب را برایمان تعریف کند.
در مورد این قانون چند بحث داریم اول اینکه در همین قانون اشاره به داشتن مخاطب بالا شده، در فصل دوم طرح گفته‌شده یک کمیسیون عالی تنظیم‌گری تعریف گردد. این کمیسیون ماده سه مرکب از چه کسانی است و بر اساس مصوبه جلسه هشتم شورای عالی مجازی ایجاد و تعریف کرده است؟، اول اینکه یکی از مشکلات عمده کشور ما نظام اداری خیلی بزرگ است. درواقع اگر قیاسی بین نظام اداری ایران و چین با جمعیت بالای یک میلیارد و نیم داشته باشیم نشان می‌دهد که نظام اداری چین با کشور ما برابر است با احتساب بازنشستگان ۱۰ میلیون نفر فعال اداری داریم.
پس یکی از موارد مدنظر در چابک سازی دولت‌ها این است که دولت‌ها باید نظام اداری و اتاق فکرها را به حداقل‌ها برساند.
مگر ما در بحث تنظیم‌گری چند تنظیم‌گر داریم؟ مرکز ملی فضای مجازی، وزارت ارتباطات، وزارت فرهنگ و ارشاد، معاونت علمی رئیس‌جمهور، سازمان پدافند غیرعامل، سازمان تبلیغات اسلامی و شورای عالی فضای مجازی هم می‌تواند این طرح را اجرا کند. هدف از شاخه‌شاخه کردن کنترل فضای مجازی چیست؟ آیا همین ارگان‌ها که رسمیت دارند نمی‌توانستند خودشان یک کمیسیون تنظیم‌گری راه بیندازند؟ نه اینکه باز یک گروه جدیدی تعریف کنیم.
در مجلس گروه فرهنگی و گروه امنیت ملی و سیاست خارجی ما است که در همین ماده سه هم یک نماینده ناظر اعلام‌شده، این‌همه شاخه‌شاخه کاری و موازی کاری بعید است خروجی برای فضای مجازی داشته باشد و بعدش بازهم سراغ بزرگ شدن بدنه دولت می‌رویم.
گفته اند دبیرخانه کمیسیون در مرکز ملی فضای مجازی تشکیل و دارای بودجه سالانه خواهد بود. در بودجه ۱۴۰۰ برای فعالیت فناورانه نوین و فعالیت‌های تأثیرگذار در دنیای مجازی بودجه کافی در نظر گرفته‌شده و ما یک بدنه اضافه می‌کنیم و می‌گوییم سازمان اداری و استخدامی کشور مکلف است با رعایت ماده ۲۹ قانون اساسی خدمات کشوری ساختار سازمان را ظرف سه ماه به ما اعلام کند. باهمین اقدامات در بدنه دولت نه‌تنها چابک سازی نداریم بلکه یک بدنه سنگین‌تر می‌کنیم دلایل مخالفت من با این طرح است.
معتقدم این طرح که هدفش حمایت از حقوق کاربران و پایه کاربردی فضای مجازی است سریع نگارش شد. یکی از مشکلات عمده ما در قانون‌گذاری این است که تصمیم‌ها را بر اساس فشارهای کوچک یا درشت که از اطراف وارد می‌شود انجام می‌دهیم که درنتیجه باعث تصویب قوانین منزوی می‌شود. در صورتی که باید از مطالب و توصیه‌های مقام معظم رهبری در مورد فضای مجازی درست مورد تحلیل و ارزیابی قرار بگیرد.
سؤال این است ما ۱۰ یا ۱۵ مورد ناظر تصمیم‌گیری یا تصمیم‌ساز داریم. مشکل ما تصمیم‌گیری یا تصمیم‌سازی نیست که بازهم یک تصمیم‌ساز جدید اضافه کنیم به نام کمیسیون عالی تنظیم‌گری مقررات، این معنی نمی‌دهد خود ارگان‌ها کمیسیونی راه بیندازند مطالب و صحبت‌های رهبری و بیانیه گام دوم را مدنظر داشته باشد نه اینکه احساسی طرحی بدهند که با جامعه تطبیق نداشته باشد هم اسم طرح را صیانت گذاشته‌اند.
من صیانتی در این طرح نمی‌بینم که اگر صیانتی در این طرح بود کسانی که صرف‌نظر از مراجع امنیتی، می‌توانیم تنظیم‌گری داخلی تنظیم کنیم در این طرح تمام افراد نظر بدهند و یک طرح را بدون اینکه بخواهیم هزینه‌ای را به دولت، ملت و نظام تحمیل کنیم در خدمت به دولت ملت و نظام باشد.
بسیاری از هزینه‌هایی که باید صرف محرومیت‌زدایی، توسعه و عمران می‌شد برای این‌چنین برنامه‌هایی می‌رود. چهل سال از نظام اسلامی ما گذشته اما می‌بینیم که اکثر جاده‌های روستایی ما خاکی است، صرفه‌جویی‌ها می‌تواند برای کشور ما راه گشا باشد می‌توانیم برای مردم و جوانانمان تعریف کنیم و قدمی برای توسعه کشور برداریم.
وضعیتی که برای این طرح پیش آمد این طرح در اصل ۸۵ قرار گرفت که در آن اصل بحث تصمیم‌گیری نمایندگان قابل واگذاری نیست اما در مواردی ضروری می‌شود که بر اساس رعایت قوانین در کمسیون‌های تخصصی ارجاع داده شود و آنجا نظر داده شود.
می‌شود این طرح به‌صورت آزمایشی انجام شود اما درهرحال همین موضوع هم تصویب نهایی مجلس را نیاز دارد، پس نگران نباشید، اگر لایحه بودجه را بررسی می‌کردند متوجه می‌شدند که بودجه توسعه فناوری بودجه خوبی است و قرار نیست یک سازمان دیگر اضافه کنیم و از محرومیت‌ها و محدودیت‌ها صحبت شود.
در فضا و جهان مجازی که یک جهان فرهنگی است نباید از رفتار سزا دهنده استفاده کنیم. بسیاری از فعالیت‌های سزا دهنده و کیفر دهنده که تا الان بوده است در مقابل کاری به‌خوبی عمل نشده است.
حوزه فرهنگ حوزه وسیعی است و مخاطبان بسیاری را درگیر می‌کند باید قوانینی تصویب و اجرا شود که قانون منزوی نبوده و قابل‌پیگیری باشد.
صحبت آخر هم اینکه کاربران نگران این طرح نباشند و با ورود به اصل ۸۵ هر اتفاقی که بیفتد باید با نظرات کارشناسی و چکش‌کاری باشد.»