انتقال تدارکات
گایلز اسکوایر در طی سال‌های 1936 ــ 1942. م سرکنسول بریتانیا در مشهد بود. از همان ابتدای ورود نیروهای روسی به خراسان، ارتباط و هماهنگی نزدیکی بین روس‌ها و انگلیسی‌ها برقرار شد. دو دولت، متفق یکدیگر محسوب می‌شدند. اسکوایر در ملاقات با سرتیپ شاپکین، از وی خواست کامیون‌های کامیونداران هندی را که ارتش ایران در اختیار گرفته بود، از لشکر شرق باز پس گیرد و به صاحبانش برگرداند و نیز امکان فرستادن تلگراف را برای سرکنسول انگلستان فراهم نماید و سرتیپ شاپکین نیز در این زمینه قول مساعد داد.
انگلستان هدف دیگری را نیز در خراسان دنبال می‌نمود. خراسان می‌توانست به‌عنوان یکی دیگر از راه‌های ارتباطی با شوروی به کار گرفته شود. احداث جاده شوسه مشهد به زاهدان، به انگلستان و امریکا امکان می‌داد تا کمک‌های خود را به‌وسیله کامیون به مشهد برسانند و در آنجا به مقامات روسی تحویل دهند. تدارکات جنگی از قبیل گونی، سرب، لاک شیشه‌ای، لاستیک، قلع ... و تدارکات کم‌حجم دیگر از کراچی به آخرین ایستگاه راه‌آهن واقع در «نوک کندی» حمل می‌شد. ازآنجا یک سرویس کامیون‌های کرایه‌ای و غیردولتی بنام خدمات حمل‌ونقل کمکی شرق ایران (ای.بی.آی.تی.اس) که به‌وسیله یک سرهنگ بازنشسته ارتش انگلیس در راولپندی، نام‌گذاری و سازمان داده‌شده بود، اجناس را در مسیری هفتصدوپنجاه مایلی (1200 کیلومتری) به مشهد حمل می‌کردند و آن‌ها را به روس‌ها تحویل می‌دادند.
سرکنسول انگلستان وظیفه داشت بر این انتقال نظارت داشته باشد و هماهنگی لازم را با مقامات شوروی به عمل آورد: «نخستین کاروان کمک‌های انگلستان در بیست‌وسوم سپتامبر 1941 [اول مهرماه 1320] وارد مشهد شده و تحویل مقامات ارتش سرخ گردید.»
در تابستان 1323، در هر شبانه‌روز به‌طور متوسط دویست کامیون حامل تدارکات و تجهیزات جنگی با عبور از قوچان به عشق‌آباد شوروی می‌رفتند
تأثیرات فرهنگی اشغال در خراسان
انجمن روابط فرهنگی ایران با اتحاد جماهیر شوروی (شعبه خراسان):
پس از تأسیس «انجمن روابط فرهنگی ایران با اتحاد جماهیر شوروی» در تهران، شعبه خراسان این انجمن در روز سه‌شنبه دهم مردادماه 1323 در مشهد افتتاح شد. در جلسه افتتاح این انجمن که در دبیرستان شاه رضا تشکیل گردید، منصور (استاندار خراسان)، آبراموف (سرکنسول شوروی در مشهد) و نیز فروزان فر (استاد دانشگاه تهران که از مؤسسین انجمن تهران بود) و نیز عده‌ای دیگر از مدیران دولتی و افسران، حضور داشتند.
مهم‌ترین فعالیت‌های این انجمن با توجه به کمیسیون‌های فرعی آن، پخش فیلم، برگزاری کنسرت، تشکیل جلسات ادبی و برگزاری مسابقات مختلف ورزشی، تشکیل کلاس‌های آموزش زبان روسی و... بود. اما یکی از مهم‌ترین اقداماتی که زیر نظر انجمن روابط فرهنگی ایران و شوروی و با همکاری صمیمانه کنسولگری شوروی در مشهد انجام شد، اعزام هیاتی از مشهد به عشق‌آباد برای شرکت در جشن‌های بیستمین سالگرد تشکیل جمهوری سوسیالیستی ترکمنستان بود. این هیات از نمایندگان انجمن روابط فرهنگی ایران و شوروی، جبهه آزادی و اتاق بازرگانی و مطبوعات خراسان تشکیل یافته بود.
انجمن روابط فرهنگی ایران و شوروی (شعبه خراسان) در شهرستان‌هایی نظیر بجنورد نیز دارای نمایندگی بود. نخستین جلسه انجمن در بجنورد، هیجدهم تیرماه 1324 و در سالن فرمانداری این شهرستان برگزار شد
روس‌ها نیز مانند انگلیسی‌ها به تأثیر فیلم و سینما واقف بودند و در تمام مدت اشغال خراسان از این وسیله تبلیغاتی به‌خوبی استفاده کردند. موضوع فیلم‌هایی که توسط روس‌ها به نمایش درمی‌آمد، متنوع بود و البته هر دسته از این فیلم‌ها اهداف خاصی را دنبال می‌نمود. این فیلم‌ها موضوعاتی مثل زندگی رهبران شوروی (لنین و استالین)، جنگ (شکست ارتش آلمان، اعزام نیروهای ارتش سرخ به جبهه و...) پیشرفت‌های مناطق مختلف شوروی در سایه حکومت کمونیستی و حتی گاه مسائل مرتبط با ایران را نمایش می‌دادند.
نخستین فیلمی که توسط ارتش سرخ در خراسان به نمایش درآمد، فیلم سینمایی «لنین در اکتبر» نام داشت که در قوچان به نمایش گذاشته شد
بعضی از این فیلم‌ها جنبه هنری ــ ادبی نیز داشتند و از آثار مهم ادبی کشور روسیه الهام گرفته بودند. ازجمله می‌توان به فیلم «یک‌شب ماه مه» اشاره کرد که از روی اثر مشهور گو گول، نویسنده نامدار روسی اقتباس گردیده بود.
نمایشگاه دائمی شوروی در بیست‌ویکم مردادماه 1322 در مشهد با حضور سرکنسول شوروی و روسای ادارات و مقامات کشوری و لشکری خراسان و نیز مدیران جراید محلی خراسان افتتاح شد. نمایشگاه جدید اتحاد شوروی در اول تیرماه 1323/22 ژوئن 1944 که مصادف با پایان سومین سال جنگ آلمان و شوروی بود با حضور عده‌ای از رجال استان افتتاح شد. این نمایشگاه روبروی باغ ملی قرار داشت.
در شهرستان‌های دیگر مانند قوچان و بجنورد نیز این نمایشگاه‌ها دایر بود. در نمایشگاه قوچان، علاوه بر نمایش عکس و فیلم و...، کلاس‌های آموزش زبان روسی نیز برگزار می‌گردید. همچنین با فعالیت مدیر این نمایشگاه وعده‌ای از جوانان قوچانی، نمایشنامه‌ای بنام «واریته» در سالن اداره فرهنگ به روی صحنه برده شد.
در بجنورد نیز این نمایشگاه دایر بود. در ساختمان نمایشگاه بجنورد، معمولاً جشن‌هایی مثل جشن سالروز انقلاب اکتبر، برگزار می‌شد.
تنها شهید شمال خراسان در شهریور ۱۳۲۰
اولین شهید ایرانی جنگ جهانی دوم شهید عباسعلی ایران‌دوست، در مرز باج‌گیران است که یک‌تنه در مقابل ارتش سرخ شوروی ایستادگی کرد.
پس از ورود نیروهای متفقین به خاک ایران در سوم شهریور 1320، در چند نقطه از کشور تعدادی از مرزبانان به‌صورت خودجوش و متمردانه در برابر نیروهای متفقین مقاومت کردند. بر همین اساس در چندین نقطه از مرزهای پهناور کشور ایران، تعدادی از مرزبانان شهید می‌شوند ازجمله در بیله‌سوار استان اردبیل 60 شهید، در پل آهنی جلفا سه شهید، در شهرستان میانه استان آذربایجان شرقی 18 نفر و در مرز باج‌گیران یک نفر مقاومت کرده و شهید شده است. اما مقاومت در مرز باج‌گیران متفاوت از سایر نقاط مرزی بوده است؛ چون در نقاط دیگر مقاومت‌ها گروهی بوده اما در مرز باج‌گیران یک نفر در مقابل ارتش شوروی ایستادگی می‌کند.
شهید عباسعلی ایران‌دوست که متولد روستای کهنه فرود از توابع بخش مرکزی شهرستان قوچان بوده، شب قبل حادثه هم‌رزمان خود را جمع می‌کند و به پایداری در مقابل نیروهای متجاوز دعوت می‌کند. اما متأسفانه کسی او را همراهی نمی‌کند و خود به‌تنهایی در روز سوم شهریور سال 1320 پس از حدود سه ساعت ایستادگی، به دستور نیروهای روس، سنگرش بمباران و هم آنجا کشته می‌شود و تکه‌های جسد وی شبانه توسط یکی از هم‌رزمانش که از هم‌ولایتی‌های او بوده جمع‌آوری و دفن می‌شود.
جالب آن است که نوه او نیز در جریان دفاع در برابر تجاوز عراق؛ شهید شده است. «شهید محمد ایران دوست»، نوه «شهید عباسعلی ایران دوست» است که ۴۲ سال بعد از شهادت پدربزرگش، در جنگ تحمیلی در منطقه دزفول به شهادت می‌رسد. به گواهی اطلاعات بنیاد شهید خراسان رضوی، محمد متولد یکم فروردین ۱۳۴۳ بوده و وقت شهادتش در ۲۹ فروردین ۱۳۶۲، فقط ۱۹ سال و ۲۸ روز داشته است.
روحشان شاد و یادشان گرامی باد