نقش شورای امنیت در بحران اوکراین
یادداشت میهمان- وحیده قديري کارشناس ارشد روابط بین‌الملل
شورای امنیت با توجه به نقش خود درزمینهٔ حفظ صلح و امنیت بین‌الملل کوشید تا به فراخور ابزارها و امکانات خود، درزمینهٔ مدیریت بحران اوکراین نقش ایفای کند؛ اما میزان و گستره مداخله این نهاد، با توجه به گستردگی بحران و تنوع بازیگران درگیر و مسئله و موضوعات موجود در این بحران متفاوت بود.
در بحران اوکراین به دلیل محدود بودن گستره بحران ازنظر مسائل و موضوعات، مداخله شورای امنیت محدود بود و فقط به صدور یک قطعنامه خلاصه شد. قطعنامه‌ای در آن تنها کاری که شورای امنیت انجام داد، تأیید توافقنامه مینسک بود. حضور بازیگری مثل روسیه در این بحران که به‌عنوان عضو دائم شورای امنیت از حق وتو نیز برخوردار است بر نقش و عملکرد این سازمان تأثیر داشته است.
در بحران اوکراین روسیه با استفاده از موقعیت و جایگاه خود در شورای امنیت باعث محدود شدن نقش و جایگاه این شورا در این بحران شد و شورا نتوانست در بحران اوکراین نقش فعالی ایفا کند، مگر تصویب قطعنامه ۲۲۰۲ که در آن‌هم به هیچ‌گونه عملیاتی اشاره نشده بود و فقط به توافقنامه‌ای که چهار کشور نرماندی تصویب کرده بودند، رسمیت بخشید و به‌این‌ترتیب در عمل کنترل و مدیریت بحران را به سازمان همکاری و امنیت واگذار کرد.
این بار هم بیرون از ساختار شورای امنیت و از راه توافق بین قدرت‌های بزرگ درباره اداره یک بحران تصمیم گرفته شد. میزان هماهنگی موضوع قطعنامه‌ها و مفاد آن‌ها با منافع قدرت‌های بزرگ هم در چگونگی ایفای نقش شورا و موفقیت آن‌ها تأثیرگذار بوده است. به‌این‌ترتیب یافته‌های پژوهش این فرضیه را تأیید می‌کند که ایفای نقش شورای امنیت در مدیریت بحران اوکراین بستگی به تهدید امنیت بین‌المللی، حضور قدرت‌های بزرگ، امکان استفاده از تسلیحات شورای امنیت دسته‌جمعی، که باعث مداخله شورای امنیت در بحران شده دارد.