تهمانده غذا و پوست میوه ها تا وسط کوچه ریخته است. سبزی های خراب و فاسد، چند قوطی نوشابه، ظروف شکسته شده ، ماشین اسباب بازی شکسته، ظرف پلاستکی سس و تعدادی کاغذ و مقوا محتویات پلاستیک زبالهای است که پاره شده و بوی بدی به راه انداخته است.
مقداری از زبالههای خشک را داخل کیسه اش می ریزد، کیسه پاره شده را در کنار کوچه رها می کند ، زباله ها زیر چرخهای موتور سیکلت و خودرو میماند و بیشتر در کوچه پخش میشود، این صحنه در بسیاری از محلات منطقه شهر بجنورد دیده میشود.
علاوه بر پیرمردان در این ایام مردان جوان، حتی زنان و و کودکان در روز روشن و پیش چشم شهروندان، زندگی آینده خود را در دل زباله ها می جویند.
در چند روز اخیر در مرکز شهر بجنورد خانه ای قدیمی مملو از زباله های خشک شناسایی شد، همسایه ها در این خصوص اعتراض کردند، شهرداری با محوز دادستانی وارد عمل شد، ۸۰ خاور زباله در یک منزل مسکونی جای بسیار تعجب است، این زباله ها چه طور به این خانه قدیمی حمل شده اند، چگونه تاکنون همسایگان در این خصوص اعتراضی نکرده اند.
این زباله ها در خانه ای قدیمی در مرکز شهر دپو شده ، آنچنان رفت و آمد زباله گرد ها در شهر عادی شده است که انباشت 80 خاور زباله نیز باعث گلایه مندی نشده است تا بوی بد ناشی از این زباله ها صدای برخی از ساکنان این کوچه را در آورده است.
روزانه تعداد زیادی از زباله گرد ها در سطح شهر زباله های خود را به همین مکان ها برای فروش حمل می کنند، در این روزها که بیکاری و فقر بی داد می کند بسیاری از گاراژ های قدیمی، خانه های فدیمی و فرسوده و انبار های خالی و حتی باغ های متروکه اطراف شهر به فضایی برای انبار ضایعات و زباله ها تبدیل شده اند، باغ هایی که روزگاری درختان تنومند آن باعث خوش آب و هوایی شهر بجنورد بود اکنون با خشک شدن بخش زیادی از درختان به مکانی برای جای دادن ضایعات و زباله های خشک تبدیل شده اند.
خشکسالی پی در پی چند سال اخیر باعث کاهش منابع آبی در روستاها شد ، معیشت بخش زیادی از کشاورزان به خطر افتاده است چرا که تعداد زیادی از این جمعیت به دلیل بی آبی و خشک شدن مزارع و باغات خود به اجبار به حاشیه شهرها رو آورده اند. این افراد که حرفه ای ندارند یا به دنبال کارگری هستند و یا با جمعآوری زباله زندگی را گذران می کنند.
بسیاری از حاشیه نشینان شهر بجنورد در سال های نه چندان دور در روستاها و مناطق عشایری برای خود زندگی آبرومندی داشتند، مزارع و باغات سرسبز ، تعدادی دام گوسفند و گاو ... از این راه درآمد کسب می کردند اما خشکسالی و خشک شدن چاه ها و چشمه ها باعث مهاجرت آنان به حاشیه شهرها شده است، حتی برخی از این مناطق به آب شرب هم دسترسی ندارند.
فعالیت کشاورزی و دامپروری که در این سال ها تحت تاثیر خشکیالی و کاهش منابع آبی قرار گرفته است تعداد نیروهای کاری که در ایام برداشت محصول برای کار و فعالیت به روستاها می رفتند نیز به بیکاران افزوده شده است چرا که دیگر فعالیت کشاورزی صرفه اقتصادی ندارند و کشاورز به اجبار زمین خود را رها کرده است و یا اگر هم کشت کرده رسیدگی نمی کند.
گرانی و مشکلات اقتصادی تنها به کشاورزان ضربه وارد نکرده است بلکه هم اکنون برخی کارگاه های کوچک و متوسط در بخش های مختلف، کسب و کار های کوچک و حتی فروشگاه ها و مغازه ها نیز از رونق اقتصادی افتاده اند ، کارفرمایانی که سال ها چندین کارگر داشتند در این روزها بیشتر نیروهای خود را اخراج می کنند، مغازه هایی که فروشنده های خود را تعدیل می کنند، با افزوده شدن نیروی بیکار سمت و سوی افراد بیکار فاقد مهارت به سمت شغل های کاذب از جمله جمع آوری ضایعات و زباله های خشک می رود.
تنها افراد بیکار نیستند که به دنبال ضایعات هستند بلکه بخش زیادی از این زباله گرد ها نیز افراد معتادی هستند که از این راه کسب درآمد می کنند، برخی از این افراد حتی کارتن خواب هستند.
صبح ها که به محل کار مراجعه می کنم تعداد زیادی از این کارتن خواب ها را می بینم که در کنار کیسه ای بزرگ از زباله های خشک خوابیده اند، این افراد شب ها در جست و جوی زباله ها و ضایعات بوده اند و حتی به کارتنی که جلوی ورودی درب مغازه ها باشد و یا اعلامیه فوت چسبیده به دیوار نیز رحم نمی کنند ، هر چی در سر راه آنان باشد و قابل فروش را جمع آورزی می کنند.
در این مسیر سیم های تلفن، بخشی از مبلغان شهری، درب های فلزی نصب شده فاضلاب نیز توسط همین افراد ربوده می شود.
امروز خانه ای در محله نیروگاه بجنورد که محل انباشت ضایعات و زباله شده بود به وسیله نیروهای شهرداری بجنورد و حکم دادستانی مرکز خراسان شمالی پاکسازی شد.
در این خانه بیش از چهار خاور ضایعات و زباله های خشک انباشت شده بود که بوی متعفن آن باعث اعتراض همسایگان شده بود که ای انبار نیز جمع آوری شد.
بیش از ۱۰۰ انبار ضایعاتی در شهر بجنورد وجود دارد که روزانه تعداد زیادی از زباله گرد ها و افرادی که با خودرو و گاری مشغول به جمع آوری ضایعات و زباله های خشک هستند در رفت و آمد هستند که چنین پدیده ای داد همسایگان را بعضا در آورده است.
هادی قربانی مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند خراسان شمالی گفت: هیچ کدام از انبارهای ضایعاتی مجوزی برای فعالیت ندارند و تنها ۱۰ درصد از آنان مجوز درب و پنجره سازی دریافت کرده اند که در اقدام غیرمجاز، نسبت به خرید و فروش ضایعات اقدام می کنند.
وی با بیان اینکه این انبارها باید به خارج از شهر منتقل شوند، افزود: به منظور ساماندهی انبارهای ضایعاتی، زمینی به وسعت پنج هکتار در روستای ینگه قلعه در اطراف شهر بجنورد جانمایی شد و پیگیر هستیم تا این انبارها به این مکان منتقل شوند.
معاون خدمات شهری شهرداری بجنورد در این باره گفت: براساس قانون وزارت کشور فعالیت انبارهای ضایعاتی در حریم و محدوده شهر غیرقانونی است و این انبارها باید از شهر خارج شود.
مجید شادکام اظهار کرد: متاسفانه انبارهای ضایعاتی برای دریافت مجوز به شهرداری مراجعه نمی کنند و اداره صنعت، معدن و تجارت هم در اعطای پروانه فعالیت، این اصناف را به شهرداری ارجاع نمی دهد.
وی تصریح کرد: پروانه فعالیت انبار ضایعات باید از شهرداری دریافت شود، همچنین باید بسته به نوع ضایعات از اصناف مربوطه نیز مجوز دریافت شود اما اداره کل صنعت، معدن تجارت در صدور پروانه ها استعلامی از شهرداری نمی گیرد.
شادکام خاطرنشان کرد: شهرداری با انبارهای پنهان ضایعات مقابله می کند و از شهروندان درخواست داریم فعالیت این انبارها را گزارش دهند تا پیگیری های لازم و برخورد با آن انجام شود.
این روزها، با گذر از خیابانهای شهر، به وفور شاهد زبالهگردی افرادی از سنین مختلف هستیم. گاهی افرادی پیر که برای اندکی رزق و روزی کیسهای بر دوش دارد و از این سطل زباله به آن سطل زباله سر میزند .
پیر زنی با لباس های چرکین شاید هم پیر نباشد سختی روزگار باعث چین و چرک صورتش شده است بدون نگاه شهروندان مشغول پیدا کردن زباله های خشک از میان کیسه های رها شده مردم در کنار خیابان ها و کوچه ها است، چنین صحنه ای دل هر بینندهای را خون میکند و تلنگر میزند که دستگاههای حمایتی در استان خراسان شمالی به چه کاری مشغولند؟ آیا عاجز از آنند که چند زبالهگرد، به خصوص افراد سالمند و کودکان را از این رنج برهانند؟
زن جوانی می بینی که کودکی هم در پشت دارد و رزق و روزی خود را از میان کیسه های زباله شهروندان، کارتن ها و جعبه های فروشگاه و مغازه ها که پس از تخلیه در کنار جوی ها رها کرده اند به دست می آورد ، ماجرا آن هنگام تلختر میشود که پدر جوانی را میبینی که دوشادوش فرزند کودکش در پی لقمه نانی برای ارتزاق، تعداد زیادی از سطلهای زباله را دور میزند.
این پدر و پسر سوار بر موتور سه چرخی هستند که پدر با دیدن سطل های شهرداری و یا کیسه های زباله شهروندان ترمز می کند و پسر هم سریع به دنبال زباله های خشک می گردد، دیدن این صحنه ها بسیار دلخراش است.
در این روزها حال برخی از شهروندان حاشیه نشین ، روستاییان و کلاته نشینان خوب نیست برخی از افراد همچنان از برآوردن حداقل نیازهای اساسی خود نیز عاجزند.
در شهری که مسوولان در هر کسوت، مدعی انجام کارهای بزرگ به نفع مردم هستند. نمیتوانند راهکاری معقول و مناسب برای این موضوع ارائه دهند؟ چرا موضوع ساماندهی زباله ها در دستور کار قرار نمی گیرد.
چرا ایجاد کسب و کار های کوچک در روستاها و مناطق حاشیه نشین مورد توجه قرار نمی گیرد، بعضا برخی از خانواده ها با کمتر از ۳۰ تا ۴۰ میلیون برای خود شتغلی ایجاد می کنند، چرا هم اکنون این خانوار ها یاری گری ندارند، نبود ضامن، نداشتن پس انداز و گردش حساب بانکی مانع گرفتن وام ها می شود، بماند که روند دریافت وام ها همانند هفت خان است.
سخت گیری های پرداخت تسهیلات به متقاضیان طرح های اشتغال خرد و کوچک، نبود برنامه ایجاد اشتغال برای خانوار های کم درآمد، توجه نکردن به حرفه آموزی نوجوانان و جوانان باعث شغل های کاذب در این شهر شده است.