شرکت آلومینای ایران؛ تحول‌آفرین در صنعت آلومینیوم

در حال حاضر میزان تقاضای آلومینیوم (اولیه و بازیافتی) به عنوان یکی از فلزات اساسی در جهان، به دلیل رشد صنایعی مانند خودروسازی، هواوفضا، ساخت‌و‌ساز، بسته‌بندی و… رو به افزایش است. به همین دلیل توسعه صنعت آلومینیوم در کانون توجه قرار گرفته و در ایران نیز تولید یک میلیون و ۵۰۰ هزار تن شمش آلومینیوم در افق ۱۴۰۴ هدف‌گذاری شده است. در حال حاضر چهار تولیدکننده بزرگ آلومینیوم در کشور فعالیت دارند که از میان آن‌ها، شرکت آلومینای ایران تنها شرکتی است که زنجیره کامل تولید آلومینیوم از معدن تا شمش را در اختیار دارد؛ در نتیجه توسعه فعالیت‌های این مجموعه تاثیر بسزایی بر رشد صنعت آلومینیوم کشور و عملکرد سایر واحدهای تولیدی دارد. البته شرکت آلومینای ایران با نگاهی توسعه‌محور و تحول‌آفرین در مسیر پیشرفت قدم برمی‌دارد و از هیچ تلاشی برای رشد صنایع داخلی فروگذار نیست. مسلما تحقق اهداف مدنظر در این مجموعه پویا با بهر‌ه‌مندی از کارکنان متخصص و متعهد و مدیران لایق و شایسته که همواره راهبردهای کاربردی را اتخاذ می‌کنند، امکان‌پذیر بوده و عملکرد شرکت آلومینای ایران در سال ۱۴۰۲، مهر تاییدی بر این موضوع است. ضمن اینکه این شرکت در سال گذشته موفق شد تا با بهره‌برداری از طرح‌های توسعه‌ای خود، گام‌های بزرگی در راستای اعتلای صنعت آلومینیوم کشور بردارد.

در حال حاضر شرکت آلومینای ایران در زمینه تولید و استخراج بوکسیت، پودر آلومینا، پودر هیدرات آلومینیوم، هیدرات ویژه، آهک صنعتی و شمش آلومینیوم فعالیت دارد. گفتنی است که این شرکت در سال ۱۴۰۲ موفق به تولید ۲۲۲ هزار و ۱۳۸ تن پودر آلومینا، ۳۷۴ هزار و ۱۰۶ تن پودر هیدرات آلومینیوم، ۱۲۹ هزار و ۳۱۳ تن آهک صنعتی و ۳۶ هزار و ۲۰۱ تن شمش آلومینیوم شد. همچنین مجموع تولید این شرکت در سال ۱۴۰۲، ۷۶۱ هزار و ۷۵۸ تن انواع محصول و جمع فروش داخلی و صادراتی مجموعه، ۲۰۸ هزار و ۱۷۲ تن با رشد ۸٫۴ درصدی نسبت به سال قبل از آن (۱۹۱ هزار و ۹۹۰ تن) بوده است؛ مجموع درآمد شرکت آلومینای ایران در سال ۱۴۰۲، با افزایش ۳۵٫۲ درصدی نسبت به سال ۱۴۰۱ (۵۴ هزار و ۹۳۵ میلیارد و ۷۴۲ میلیون ریال)، به ۷۴ هزار و ۲۹۰ میلیارد و ۳۶۵ میلیون ریال رسید. البته این آمار و ارقام در حالی به ثبت رسیده است که در سال گذشته صنایع کشور با چالش محدودیت مصرف انرژی مواجه بودند؛ به طوری که شرکت آلومینای ایران در فصل گرم سال ۱۴۰۱، ۳۶ روز محدودیت مصرف انرژی داشت اما در سال ۱۴۰۲ این عدد به ۶۷ روز رسید. همچنین این شرکت با فعال‌سازی معادن خود در سراسر کشور در سال ۱۴۰۲، ۷۲۰ هزار تن بوکسیت استخراج کرد که نسبت به سال قبل از آن (۶۰۳ هزار تن) با رشد ۱۹٫۴ درصدی همراه بود؛ همین مسئله باعث شد تا میزان خرید و واردات بوکسیت از ۲۲۵ هزار تن در سال ۱۴۰۱ به ۱۹۰ هزار تن در سال گذشته کاهش یابد.

«آلومینا» در مسیر توسعه

گفتنی است که استراتژی‌های شرکت آلومینای ایران شامل سه محور اصلی رشد درآمد، ارتقای بهره‌وری و خلق ارزش پایدار برای سهام‌داران و ذی‌نفعان است؛ در نتیجه دستیابی به چنین عملکردی در زمینه تولید و فروش، با در نظر گرفتن این موارد امکان‌پذیر شد و روند رو به رشد شرکت همچنان ادامه خواهد داشت. به طوری که شرکت آلومینای ایران درصدد تحقق اهداف کلانی مانند تولید محصولات جدید (همگن ارزش‌افزا)، افزایش تولید محصولات، تامین پایدار منابع و مواد اولیه، بهبود سطح کیفیت مواد اولیه و محصولات، ارتقا سطح عوامل بهره‌وری، توسعه برنامه‌های مسئولیت اجتماعی و افزایش بازده اقتصادی است. در همین راستا اقدامات متعددی انجام شد که از جمله مهم‌تر‌ین آن‌ها می‌توان به تدوین و اجرای طرح‌های توسعه‌ای اشاره کرد که در سال گذشته شرکت آلومینای ایران موفق شد تا از سه طرح تولید هیدرات ویژه، طرح واسطه سنگین بوکسیت و طرح توسعه واحد فیلتراسیون گل قرمز بهره‌برداری کند.

شایان ذکر است که هدف از اجرای طرح تولید هیدرات ویژه، متنوع‌سازی سبد محصولات، افزایش درآمد مجموعه و کاهش وابستگی به واردات بود که با تولید این محصول خاص، ایران در میان معدود تولیدکنندگان آن در جهان قرار گرفت. علاوه‌براین، صرفه‌جویی ارزی حاصل از احداث کارخانه هیدرات‌ ویژه با توجه به قیمت تمام شده محصول برای مصرف‌کننده‌ داخلی و قیمت عرضه‌ واردکنندگان فعلی در کشور، حداقل سالانه ۱۲میلیون یورو است. باید توجه داشت که این محصول خاص به عنوان کندسوزکننده در صنایع تولید کابل برق کاربرد دارد و ارزش افزوده آن سه برابر آلومینا است؛ به همین دلیل مقرر شده است که در سال آینده فاز دوم این کارخانه با هدف توسعه صادرات محصول، تکمیل و به بهره‌برداری برسد. خوشبختانه با توجه به اینکه مواد اولیه مورد نیاز برای تولید این محصول از محلول فوق اشبای تولیدی در کارخانه آلومینای جاجرم تامین می‌شود، نگرانی از بابت تامین مواد اولیه نیست و فقط تامین مالی پروژه از اهمیت بالایی برخوردار است.

۱۵ سال پیش با توجه به روند کاهشی ذخایر غنی بوکسیت در کشور و بالا بودن هزینه‌های اکتشاف و استخراج این ماده معدنی، مدیران شرکت آلومینای ایران طرح واسطه سنگین بوکسیت را با هدف به‌کارگیری کلیه کانه‌های آلومینیوم‌دار استخراج شده در معادن، پرعیارسازی بوکسیت‌های کم‌عیار (حذف و یا کاهش «CaO» و «MgO») و استفاده بهینه از مواد معدنی ارائه دادند. به همین دلیل اجرای این طرح تاثیر بسزایی در تولید پایدار و اقتصادی شرکت آلومینای ایران دارد و صرفه‌جویی ۷۱۷ میلیارد ریالی در سال، توانمندسازی شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی و اشتغال‌زایی از دیگر مزایای آن به شمار می‌آیند. گفتنی است که فاز اجرایی طرح واسطه سنگین بوکسیت از سال ۱۴۰۰ با سرمایه‌گذاری یک هزار و ۱۵۰ میلیارد ریال آغاز و خرداد ماه سال گذشته راه‌اندازی شد؛ لازم به ذکر است که در سال‌های آینده امکان به‌کارگیری این روش برای بوکسیت‌های شیلی و کائولنی هم فراهم خواهد شد و شرکت آلومینای ایران می‌تواند از باطله‌های خردایش (زیر عیار حد) استفاده کند.

در نهایت طرح توسعه واحد فیلتراسیون گل قرمز با سرمایه‌گذاری ۱۶۰ میلیارد ریال و تولید سالانه ۲۲ هزار و ۵۰۰ تن آلومینا به منظور رشد تولید، استحصال کاستیک و آب از گل باطله و افزایش ظرفیت ارسال گل قرمز به سد باطله در سه فاز تعریف و اجرایی شد. البته از دیگر اهداف اجرای این طرح می‌توان به افزایش ضریب جداسازی و انتقال گل قرمز به میزان هشت تن در ساعت، قابل خوراک کردن بوکسیت‌های کم‌عیار تا مدول ۳٫۵، ارتقای سیستم کنترل و بومی‌سازی دو دستگاه گیربکس جهت همزن با توان ۶۸۰ هزار نیوتن متر اشاره کرد. همان طور که پیش‌تر مطرح شد، حرکت رو به جلوی این مجموعه هیچ‌گاه متوقف نمی‌شود و هسته مدیریتی شرکت آلومینای ایران، طرح‌های توسعه‌ای دیگری مانند بررسی و امکان‌سنجی فنی اقتصادی تولید آلومینا به روش سینترینگ (فاز دوم تولید آلومینا)، احداث نیروگاه حرارتی ۱۶۰ مگاواتی (فاز نخست ۹۰ مگاوات)، تکمیل مطالعات پژوهشی و تهیه «PFS» به منظور استحصال تیتانیوم، ژرمانیوم و… با بهره‌گیری از گل قرمز و سایر ضایعات و طرح‌های پژوهشی متعدد با همکاری دانشگاه‌ها، مراکز پژوهشی و شرکت‌های دانش‌بنیان را در دستور کار دارد.

عملکردی درخشان

کارنامه کاری شرکت آلومینای ایران در سال گذشته بسیار پربار بود و این مجموعه علاوه بر حوزه تولید، در زمینه‌های دیگری هم خوش درخشید که نمی‌توان از آن‌ها غافل شد. اخذ گواهینامه «ISO/IEC 17025:2017»، کسب جایزه ویژه اولین اجلاس ملی مدیریت روابط رسانه‌ای ایران، دریافت تندیس زرین ششمین اجلاس سراسری مسئولیت‌پذیری اجتماعی و فرهنگ سازمانی، کسب نشان مدیریت کنترل کیفیت نمونه خراسان شمالی، تقدیر از مدیرعامل شرکت به عنوان مدیر ارزش‌آفرین کشور در خلاقیت و نوآوری کسب‌و‌کار در سومین اجلاس مدیران ارزش‌آفرین کشور، واحد نمونه ملی در حوزه‌های صنعتی و معدنی در بیست و هفتمین همایش بزرگ روز ملی صنعت و معدن، کسب رتبه نخست در چهارمین جشنواره ایده‌های ارزش‌آفرین معدن و صنایع معدنی (اینوماین) با ارائه ایده استفاده از کوره دوار جهت کلسیناسیون ریزدانه‌های سنگ آهک با هدف رشد اقتصادی و توسعه پایدار، دریافت لوح تقدیر و تندیس آیین تجلیل از ۱۰۰ برند برتر سال در شاخص مسئولیت‌پذیری اجتماعی، کسب تندیس کارفرمای سلامت‌محور و… گوشه‌ای از دستاوردهای شرکت آلومینای ایران در سال ۱۴۰۲ هستند.