به گزارش اترک به نقل از خبرآنلاین، تهرانیها در طول شبانه روز حضور بسیاری از متکدیان را در چهارراهها، معابر و خیابانهای پایتخت مشاهده میکنند و با توجه به فرهنگ نوعدوستی که در بین همه مردم حاکم است، در بیشتر موارد به این گداها پول میدهند و کمک میکنند.
نکته قابل توجه در معضل تکدیگری شهر تهران این است که همه متکدیان نیازمند نیستند و بسیاری از این افراد درآمد خوب و قابل توجهی را کسب میکنند و به نوعی میتوان گفت جمله «تهران بهشت گداهای خیابانی حرفهای» درست است.
در لابلای اخبار پایتخت هر از چند گاهی خبر مربوط به شناسایی و دستگیری گداهایی با درآمد میلیونی روزانه در رأس خبرها قرار میگیرد و این اتفاق هم بر عدم نیازمندی همه گداهای تهران صحه میگذارد.
طبق قانون، ساماندهی متکدیان در پایتخت بر عهده شهرداری تهران است و البته برای سایر دستگاهها نیز وظایف مشخصی تعریف شده است.
با وجود اجرای طرحهای مختلف در خصوص جمعآوری و ساماندهی متکدیان از سطح خیابانها همچنان شاهد حضور متعدد این افراد در نقاط مختلف شهر هستیم و این مسئله نشان میدهد که طرحهای مربوطه موفقیت چندانی در کاهش و حذف این معضل از تهران نداشته است.
مسئولان شهرداری از جمعآوری متکدیان و ارجاع متکدیان حرفهای به دستگاه قضایی سخن میگویند و حضور متکدیان بیانگر این است که یا طرحهای مربوطه درست اجرا نمیشود و یا مجازات بازدارندهای برای کسانی که به جرم تکدیگری دست میزنند، تعیین نمیشود و تنها محل استقرار متکدیان در اجرای این طرحها تغییر میکند.
آمار متکدی حرفهای در تهران
سیدمحمد نقیب مدیرعامل سازمان خدمات و مشارکتهای اجتماعی شهرداری تهران، در گفتگویی، ساماندهی متکدیان پایتخت را جزو برنامههای اصلی و اولویتهای راهبردی این سازمان دانست.
نقیب شمار متکدیان حرفهای شهر تهران در سال جاری تا ابتدای آذرماه را ۹۱۹ نفر برشمرد و بر اساس این آمار تعداد متکدیان حرفهای پایتخت در امسال نسبت به سال قبل (۱۷۷ متکدی حرفهای در سال ۱۴۰۲) افزایش ۵ برابری داشته است.
مدیرعامل سازمان خدمات و مشارکتهای اجتماعی شهرداری تهران با اشاره به اینکه بر اساس قانون تکدیگری جرم است، معتقد است :«متکدیان حرفهای کسانی هستند که هر روز به تکرار این عمل مجرمانه اقدام میکنند و از طریق بررسی گردش حساب روزانه آنها مشخص میشود که به طور سازماندهی شده و البته به صورت باندی و یا فردی به گدایی مبادرت میکنند.»
نقیب از اجرای ۴ مرحله طرح ساماندهی متکدیان پایتخت خبر داد و بر این عقیده است که با اجرای این قبیل طرحها و جمعآوری متکدیان از خیابانها، شمار گداها و متکدیان تهران کاهش پیدا میکند.
مدیرعامل سازمان خدمات و مشارکتهای اجتماعی شهرداری تهران در پاسخ به اینکه پس از جمعآوری متکدیان چه اقداماتی صورت میگیرد، گفت: «متکدیان حرفهای به مراجع قضایی ارجاع داده میشوند و در مقابل متکدیانی واقعی که نیازمندی آنها احراز شود، به نهادهای حمایتی مثل کمیته امداد، بهزیستی و دیگر دستگاههای مسئول معرفی میشوند و مورد حمایت قرار میگیرند.»
آمار متکدیان پایتخت
کاریابی سازمان خدمات و مشارکتهای اجتماعی برای متکدیان نیازمند اقدام دیگری است که به گفته نقیب برای متکدیان نیازمند صورت میپذیرد.
نقیب درباره آمار متکدیان پایتخت که بر اساس اجرای طرح ساماندهی متکدیان به دست آمده نیز گفت: در طول ۳ سال گذشته در اجرای این طرح، در سال ۱۴۰۱ چهارصد و نود و دو متکدی، در سال ۱۴۰۲، پنج هزار و سی و یک متکدی و در سال جاری نیز تا ابتدای آذر ماه ۴۶۵۴ متکدی در خیابانهای تهران شناسایی، جمعآوری و ساماندهی شدهاند.
درآمد بالایی که تکدیگری برای متکدیان به همراه دارد باعث شده تا متکدیان حرفهای که خلأهای قانونی موجود را خوب میشناسند و به خوبی هم میتوانند احساسات مردم را تحریک و از آنها طلب کمک کنند، دست از این کار برندارند و از کودکان، زنان و سایر افراد آسیب دیده و در معرض آسیب سوءاستفاده کنند و روز به روز بر شمارشان افزوده شود.
افزایش تعداد متکدیان
بر اساس برخی گزارشهای منتشر شده، تعداد متکدیان در تهران به شدت افزایش یافته است. تعداد دقیق این افراد مشخص نیست ولی آن چیزی که عیان است روزانه تعداد زیادی کودک و بزرگسال به طور فعال در خیابانها مشغول به تکدیگری هستند. ناگفته نماند که بسیاری از این افراد، به ویژه کودکان، از کشورهای همسایه مانند افغانستان به ایران آمدهاند و درکنار تکدی گری که انجام میدهند، شرایط زندگی بسیار دشواری دارند.
درآمد متکدیان
همانطور که در بالا اشاره شد، درآمد متکدیان در تهران و برخی شهرها نسبت به حداقل دستمزد رسمی بسیار بالاتر است. این درآمد بالا که با تحت تاثیر قرار گرفتن احساسات مردم به دست می آید، باعث میشود که برخی افراد به تکدیگری به عنوان یک شغل پایدار نگاه کنند و از آن بهرهبرداری کنند.
عوامل مؤثر بر افزایش تکدیگری
چندین عامل در افزایش تعداد متکدیان حرفهای در تهران نقش دارند:
⦁ فقر اقتصادی: بحرانهای اقتصادی و کاهش قدرت خرید مردم در سالهای اخیر موجب شده است که برخی افراد برای تأمین نیازهای اولیه خود به تکدیگری روی آورند.
⦁ مهاجرت: مهاجرتهای گسترده از کشورهای همسایه، به ویژه افغانستان، باعث شده است که تعداد بیشتری از افراد آسیبپذیر وارد بازار کار غیررسمی شوند و به تکدیگری بپردازند.
⦁ سیاستهای اجتماعی ناکافی: نبود برنامههای مؤثر برای حمایت از اقشار آسیبپذیر و عدم وجود سیاستهای کارآمد برای مقابله با فقر و بیکاری نیز از دیگر عوامل مؤثر در این زمینه است.
تلاشهای دولتی برای مدیریت وضعیت
دولت ایران تلاشهایی را برای مدیریت وضعیت متکدیان انجام داده است. برخی از نهادهای اجتماعی سعی دارند با ارائه خدمات مشاورهای و آموزشی، شرایط زندگی این افراد را بهبود بخشند. اما هنوز هم این تلاشها کافی نیست و نیازمند برنامهریزی دقیقتر و منابع مالی بیشتر هستند.
نتیجهگیری
وضعیت متکدیان حرفهای در تهران نشاندهنده یک بحران اجتماعی عمیق است که ناشی از ترکیبی از عوامل اقتصادی، اجتماعی و سیاسی میباشد. برای حل این مشکل، نیازمند یک رویکرد جامع هستیم که شامل حمایتهای اقتصادی، آموزشی و اجتماعی باشد. تنها با همکاری دولت، نهادهای غیر دولتی و جامعه میتوانیم به کاهش تعداد متکدیان و بهبود شرایط زندگی آنها کمک کنیم.